Net sıfır emisyona ulaşmanın en makul yolu olarak görülen enerji verimliliği alanında faaliyet gösteren Türkiye’nin global oyuncusu ESCON, 12 ülkede proje yürütüyor. Geçen yıl Dubai’de ofis açan şirket şimdi Ukrayna ve Rusya’yı radarına aldı. Verimlilik sayesinde cari açığın kapanmasına sağlanan katkının yanı sıra artan döviz girişi ile hem ekonomiye hem de çevre için ortaya çıkan fayda ise en büyük motivasyonu…
Mustafa Orhun Çetin
Uluslararası Enerji Ajansı’na göre enerji verimliliği projelerinin, 2070’e kadar karbon azaltımına yüzde 40 katkıda bulunması bekleniyor. ‘İlk yakıt’ olarak adlandırılan enerji verimliliği olmadan net sıfır emisyona ulaşmanın makul bir yolu yok gibi görünüyor. Enerji ihtiyaçlarını karşılamanın en temiz ve en ucuz yolunu temsil etmesi nedeniyle de birçok devlet teşviklerle projelerin sayısını artırma amacında.
Enerji faturalarını düşüren ve iklim değişikliğinin en kötü etkilerini bertaraf etme şansı veren enerji verimliliği alanındaki potansiyeli çok önceden gören makine yüksek mühendisi Onur Ünlü 2004’te ESCON Enerji’yi kurarak Türkiye’de enerji hizmet sektöründe (ESCO-Enerji Service Company) öncü oldu. Sadece çevre üzerindeki etki ve sonuçları değil ortaya çıkan ekonomik potansiyel Ünlü’nün tahmin ettiğinden büyük bir boyuta ulaşmış durumda.
Türkiye’nin tek global oyuncusu olarak faaliyet gösteren şirket, 15 yılda 12 ülkede 750’nin üzerinde işletmeye minimum tüketim konusunda hizmet verdi. Açtığı yolda ise bugün 50’den fazla irili ufaklı şirket faaliyet gösteriyor.
ENERJİ PERFORMANS SÖZLEŞMELERİ
Dünya enerji verimliliği pazar büyüklüğü 240 milyar dolar seviyesinde. Net bir veri olmamakla birlikte bu alanda hizmet veren firmaların sektörde oluşturduğu pazar büyüklüğünün dünyada yıllık yaklaşık 32 milyar dolar, Türkiye’de ise 50 milyon dolar olduğu hesaplanıyor. Ünlü, “İki anlamda sektör lideriyiz” diyor ve devam ediyor: “Adet olarak sektör lideri değiliz ancak ciro bazında enerji mühendislik hizmetleri ile danışmanlık, etüt alanında lideriz. Sistem çözümleri dediğimiz anahtar teslim proje oluşturma ve verimlilik artırıcı projelerin finansmanı olan Enerji Performans Sözleşmeleri alanında ise neredeyse sektörde tekiz.”
Enerji mühendislik hizmetleri ESCON’un toplam cirosunda yüzde 10’luk bir pay oluşturuyor. Asıl faaliyet alanını oluşturan geriye kalan yüzde 90’lık bölüm ise anahtar teslim enerji verimliliği projeleri ve Enerji Performans Sözleşmelerinden (EPS) karşılanıyor. Ünlü, “Türkiye’de ilk EPS’yi 2008’de ESCON Enerji olarak biz gerçekleştirdik. Bugün ise 25 sözleşme ile sektörde açık ara lideriz” diyor.
AB’DE BÜYÜME
Şirket, bu alanda ilk sözleşmeyi Novartis ile gerçekleştirerek yeni bir kanalda büyümenin ilk adımını da atmış oldu. “İlk faturamızı Novartis’e kestik, kilit noktamız buydu. Ama asıl kritik etki 2008’deki EPS oldu. Türkiye’de ilk olacak bir sözleşme imzaladık. Üstelik benzeri olmadığı için finansman bulmak da imkansızdı. Risk alarak bunu kendi özkaynağımızla gerçekleştirdik. İyi ki de bu riski alarak yapmışız. Nihayetinde başarılı olduk ve bu alanda hızlı bir ilerleme kaydettik” diyor.
İlk yurt dışı işini 2009’da alan şirket, her geçen yıl portföyüne yeni ülkeler ekleyerek bu sayede faaliyetlerini 12 aya yaymış. Yeni projeler çalışmak üzere ilk yurt dışı ofisini 2020’de Dubai’de açan şirketin hedefinde ise Ukrayna ve Rusya bulunuyor. Hizmetlerin karşılığı ve rekabetin etik işlemesi gibi avantajlar nedeniyle AB pazarının Türkiye’ye oranla daha cazip bir pazar olduğunu vurgulayan Ünlü, enerji verimliliği konusundaki uygulamalarla Türkiye’de bugüne kadar yıllık 500 milyon dolar ile cari açığı azaltmaya yönelik katkıda bulunduklarını söylüyor. Dış pazarlara daha fazla proje yaparak döviz girdisi sağlayarak ilave katma değer oluşturmak da öncelikli hedefler arasında yer alıyor.
PANDEMİYE RAĞMEN
ESCON Enerji, pandemi etkisine rağmen yukarı yönlü grafiğini sürdürüyor. 2020’de 2019’a oranla yüzde 100 büyüyen şirket, 2021’i ise 2020’ye oranla yüzde 30 büyüme ile kapatmayı öngörüyor. Gelecek yıla ilişkin hedefler ise çok daha yüksek. Ünlü, 2022’de 2021’e göre üç kat büyüme planında. Bunu sadece ciro bazında hayata geçirmeyeceklerini söyleyen Ünlü, “Bu yılın sonunda istihdamımızı 2020’ye göre yüzde 50 artırmış olacağız” diyor.
Aralık 2021’de Inbusiness dergisinde yayınlanmıştır. Dergi kapsamında yayınlanan diğer içerikler için bu linki ziyaret edebilirsiniz.
